W ramach inicjatywy BEPS realizowanej przez OECD od roku 2013 analizowane są również kwestie cen transferowych. Kwestii cen transferowych poświęcono wprost Działania od 8-10, a więc aż 3 z 15 wyznaczonych w roku 2013. Celem tych działań jest zapewnienie, że stosunki prawne pomiędzy podmiotami powiązanymi odzwierciedlają rzeczywistość ekonomiczną. W ramach Działania 9 zajęto się zagadnieniem analizy ryzyka. Poniżej prezentujemy kluczowe zagadnienia. W szerszym ujęciu alokacja ryzyka, podobnie jak wszystkie działania związane z BEPS, mają na celu sprawiedliwe wyznaczenie podstawy opodatkowania w poszczególnych krajach, w których swoja siedzibę mają podmioty biorące udział w transakcji. Analiza ryzyka ma mieć wpływ na wyeliminowanie sytuacji, w których strony realizują transakcję w taki sposób, że zysk przypisywany jest podmiotom w oderwaniu od realizowanych funkcji. W analizie liczą się nie tylko zapisy umowne ale również, a może nawet przede wszystkim, rzeczywiste zachowanie stron.
Proces analizy cen transferowych
Raport rekomenduje dokonanie analizy ryzyka w sześciu krokach:
- Identyfikacja ryzyk istotnych ekonomicznie.
- Określenie – na podstawie umowy – jakie ekonomicznie istotne ryzyka ponoszą podmioty powiązane w ramach realizacji transakcji.
- Określenie poprzez analizę funkcjonalną jak podmioty powiązane zawierające daną transakcję rzeczywistości ponoszą i zarządzają ryzykiem istotnym ekonomicznie. W szczególności który z podmiotów pełni funkcje kontrolne i funkcje związane z ograniczeniem ryzyka, który z podmiotów ponosi pozytywne i negatywne efekty materializacji ryzyka oraz który z podmiotów ma możliwości finansowe do założenia wystąpienia ryzyka w transakcji.
- W ramach kroku 2 i 3 identyfikuje się informacje dotyczące ponoszenia i zarządzania ryzykiem w ramach kontrolowanej transakcji. W kroku 4 dokonuje się interpretacji informacji celem określenia czy ponoszenie ryzyka określone w umowie jest zgodne z faktycznym zachowaniem podmiotów powiązanych oraz innymi czynnikami istotnymi dla transakcji poprzez analizę:
- Czy podmioty powiązane działają zgodnie z warunkami transakcji określonymi w umowie,
- Czy strona ponosząca ryzyko przeanalizowane w punkcie I. pełni kontrolę nad tym ryzykiem oraz posiada zdolność finansową do ponoszenia ryzyka.
- Jeżeli strona ponosząca ryzyka nie pełni nad nim kontroli albo nie posiada zdolności finansowych do ponoszenia ryzyka należy dokonać jego prawidłowej alokacji.
- Realizowana transakcja, prawidłowo określona w wyniku przeprowadzonej analizy istotnych ekonomicznie ryzyk, powinna być wyceniona biorąc pod uwagę finansowe konsekwencje ponoszenia prawidłowo zaalokowanego ryzyka oraz funkcje pełnione w związku z zarządzaniem ryzykiem.
