W ramach inicjatywy BEPS realizowanej przez OECD od roku 2013 analizowane są również kwestie cen transferowych. Kwestii cen transferowych poświęcono wprost Działania od 8-10, a więc aż 3 z 15 wyznaczonych w roku 2013. Celem tych działań jest zapewnienie, że stosunki prawne pomiędzy podmiotami powiązanymi odzwierciedlają rzeczywistość ekonomiczną. W ramach Działania 9 zajęto się zagadnieniem analizy ryzyka. Poniżej prezentujemy kluczowe zagadnienia. W szerszym ujęciu alokacja ryzyka, podobnie jak wszystkie działania związane z BEPS, mają na celu sprawiedliwe wyznaczenie podstawy opodatkowania w poszczególnych krajach, w których swoja siedzibę mają podmioty biorące udział w transakcji. Analiza ryzyka ma mieć wpływ na wyeliminowanie sytuacji, w których strony realizują transakcję w taki sposób, że zysk przypisywany jest podmiotom w oderwaniu od realizowanych funkcji. W analizie liczą się nie tylko zapisy umowne ale również, a może nawet przede wszystkim, rzeczywiste zachowanie stron.

Proces analizy cen transferowych

Raport rekomenduje dokonanie analizy ryzyka w sześciu krokach:

  1. Identyfikacja ryzyk istotnych ekonomicznie.
  2. Określenie – na podstawie umowy – jakie ekonomicznie istotne ryzyka ponoszą podmioty powiązane w ramach realizacji transakcji.
  3. Określenie poprzez analizę funkcjonalną jak podmioty powiązane zawierające daną transakcję rzeczywistości ponoszą i zarządzają ryzykiem istotnym ekonomicznie. W szczególności który z podmiotów pełni funkcje kontrolne i funkcje związane z ograniczeniem ryzyka, który z podmiotów ponosi pozytywne i negatywne efekty materializacji ryzyka oraz który z podmiotów ma możliwości finansowe do założenia wystąpienia ryzyka w transakcji.
  4. W ramach kroku 2 i 3 identyfikuje się informacje dotyczące ponoszenia i zarządzania ryzykiem w ramach kontrolowanej transakcji. W kroku 4 dokonuje się interpretacji informacji celem określenia czy ponoszenie ryzyka określone w umowie jest zgodne z faktycznym zachowaniem podmiotów powiązanych oraz innymi czynnikami istotnymi dla transakcji poprzez analizę:
  5. Czy podmioty powiązane działają zgodnie z warunkami transakcji określonymi w umowie,
  6. Czy strona ponosząca ryzyko przeanalizowane w punkcie I. pełni kontrolę nad tym ryzykiem oraz posiada zdolność finansową do ponoszenia ryzyka.
  7. Jeżeli strona ponosząca ryzyka nie pełni nad nim kontroli albo nie posiada zdolności finansowych do ponoszenia ryzyka należy dokonać jego prawidłowej alokacji.
  8. Realizowana transakcja, prawidłowo określona w wyniku przeprowadzonej analizy istotnych ekonomicznie ryzyk, powinna być wyceniona biorąc pod uwagę finansowe konsekwencje ponoszenia prawidłowo zaalokowanego ryzyka oraz funkcje pełnione w związku z zarządzaniem ryzykiem.